Đục thủy tinh thể là nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực ở người trung niên và cao tuổi. Ngày nay, thay vì mổ Phaco, nhiều bệnh nhân quan tâm đến mổ đục thủy tinh thể bằng laser bởi tính hiện đại và độ chính xác cao. Vậy phương pháp này thực sự mang lại hiệu quả như thế nào, quy trình diễn ra ra sao và đối tượng nào phù hợp để áp dụng? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để có cái nhìn rõ ràng và toàn diện hơn.
1. Mổ đục thủy tinh thể bằng laser là gì?
Phẫu thuật đục thủy tinh thể bằng Laser (Laser Cataract) là phương pháp hiện đại ứng dụng Femtosecond Laser để thực hiện các bước quan trọng như tạo vết mổ chính xác, tách nhỏ nhân thủy tinh thể và mở bao trước. Sau đó, bác sĩ sử dụng năng lượng siêu âm để hút bỏ phần nhân đã được làm nhỏ và tiến hành cấy ghép thấu kính nhân tạo (IOL) vào vị trí thay thế.
Cơ chế hoạt động của Femtosecond Laser: Femtosecond Laser là hệ thống laser với bước sóng cao và xung năng lượng cực ngắn (tính bằng phần triệu tỷ giây), cho phép tạo ra các đường cắt cực mịn, chính xác ở mức vi mô. Công nghệ này giúp bác sĩ thực hiện các thao tác như rạch giác mạc, mở bao trước và phân tách nhân thủy tinh thể với độ chính xác gần như tuyệt đối, giảm tối đa sự xâm lấn và tăng độ an toàn cho phẫu thuật.
So với phẫu thuật Phaco thông thường, phương pháp này giúp nâng cao độ chính xác, giảm thao tác thủ công, hạn chế biến chứng trong và sau mổ. Đồng thời, Femtosecond Laser còn có thể hỗ trợ hiệu quả trong điều chỉnh loạn thị, nhờ đó mang lại thị lực chất lượng cao hơn cho bệnh nhân.
2. Những đặc điểm nổi bật của phẫu thuật Laser Cataract
2.1. Ưu điểm
Nhờ ứng dụng công nghệ laser hiện đại dưới sự hỗ trợ của hệ thống máy phẫu thuật Femto LDV 28, phương pháp này mang lại độ chính xác cao, giảm thiểu rủi ro trong quá trình phẫu thuật và giúp bệnh nhân phục hồi thị lực nhanh chóng hơn. Một số ưu điểm nổi bật có thể kể đến:
- Độ chính xác cao: Các thao tác quan trọng như tạo vết mổ, xé bao và chẻ nhỏ nhân thủy tinh thể được thực hiện bằng Femtosecond Laser theo kế hoạch lập trình sẵn, đảm bảo chuẩn xác gần như tuyệt đối.
- Giảm thao tác thủ công: Công nghệ laser hạn chế sự can thiệp bằng tay của phẫu thuật viên, giúp quy trình phẫu thuật nhẹ nhàng, ổn định và ít phụ thuộc vào kỹ năng cá nhân.
- Kiểm soát vết mổ tối ưu: Đường rạch giác mạc bằng laser có cấu trúc mịn và khít, hạn chế vi khuẩn xâm nhập, giảm nguy cơ biến chứng và loạn thị sau mổ.
- Giảm mức độ tác động của sóng siêu âm: Laser giúp giảm mức năng lượng siêu âm cần dùng để tán nhuyễn thủy tinh thể, nhờ đó giảm tác động lên các mô trong mắt, đặc biệt là giác mạc và nội mô.
- Phục hồi thị lực nhanh: Vết mổ mịn và kín tự lành nhanh hơn, giúp bệnh nhân sớm lấy lại thị lực rõ ràng và ổn định sau phẫu thuật.
- Hỗ trợ điều chỉnh loạn thị: Kỹ thuật laser có thể đồng thời điều trị hoặc giảm loạn thị, giúp hạn chế tối đa loạn thị thứ phát và nâng cao chất lượng thị giác sau mổ.
2.2. Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm vượt trội, phẫu thuật đục thủy tinh thể bằng Laser Cataract vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định. Chi phí phẫu thuật thường cao hơn so với kỹ thuật Phaco thông thường, do ứng dụng công nghệ tiên tiến và hệ thống thiết bị hiện đại.
Ngoài ra, không phải mọi bệnh nhân đều phù hợp với phương pháp này; những trường hợp có giác mạc quá mờ đục, bị sẹo giác mạc hoặc mắc một số bệnh lý mắt phức tạp có thể không đáp ứng điều kiện để thực hiện bằng laser. Vì vậy, người bệnh cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám kỹ lưỡng trước khi lựa chọn phương pháp điều trị.
3. Phẫu thuật Laser Cataract phù hợp với những đối tượng nào?
Để có thể thực hiện phẫu thuật Laser Cataract an toàn và hiệu quả, người bệnh cần đáp ứng một số điều kiện cơ bản:
- Nhãn áp: Nằm trong giới hạn bình thường, không quá cao hoặc quá thấp.
- Không có viêm nhiễm mắt: Bao gồm viêm kết mạc, viêm giác mạc, viêm nội nhãn, viêm màng bồ đào…
- Sức khỏe toàn thân ổn định: Không mắc các bệnh lý chống chỉ định như rối loạn đông máu, bệnh tim mạch nặng hoặc tăng huyết áp chưa kiểm soát.
- Bệnh nhân tiểu đường: Chỉ số đường huyết lúc đói phải được kiểm soát dưới 10 mmol/L.
- Tình trạng giác mạc và đồng tử: Ưu tiên cho những trường hợp giác mạc trong suốt và đồng tử giãn tốt. Nếu giác mạc mờ đục hoặc có sẹo, tia laser khó xuyên qua, dễ gây tổn thương giác mạc. Nếu đồng tử giãn kém, tia laser có thể tác động nhầm vào mống mắt, dẫn đến chảy máu.
Ngoài ra, phẫu thuật Laser Cataract thường được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp cụ thể:
- Trên 18 tuổi: Chỉ áp dụng cho người trưởng thành hoặc khi độ khúc xạ đã ổn định.
- Đục thủy tinh thể tiến triển nặng: Khi mức độ đục gây mờ nhiều, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống.
- Độ dày giác mạc phù hợp: Tối thiểu từ 480 micromet trở lên, đồng thời không có bất thường như giác mạc hình chóp.
- Yêu cầu cao về thị lực: Phù hợp với những bệnh nhân mong muốn độ chính xác tối đa và kết quả thị lực chất lượng cao sau mổ.
Trước khi đưa ra quyết định, bác sĩ nhãn khoa sẽ tiến hành khám và làm các xét nghiệm chuyên sâu để đánh giá toàn diện tình trạng mắt. Việc lựa chọn đúng đối tượng không chỉ giúp đảm bảo an toàn mà còn tối ưu hóa kết quả phẫu thuật Laser Cataract.
4. Quy trình mổ đục thủy tinh thể bằng laser tại Bệnh viện Mắt Hy An
4.1. Khám và xét nghiệm trước phẫu thuật
Trước khi tiến hành phẫu thuật, bệnh nhân cần được khám chuyên sâu về mắt để đánh giá toàn diện tình trạng nhãn khoa và xác định có đủ điều kiện mổ hay không. Các bước thường bao gồm:
- Khám mắt chuyên khoa: Đo thị lực, đo nhãn áp, soi đáy mắt bằng sinh hiển vi, đo độ dày giác mạc, đánh giá mức độ đục của thủy tinh thể và tình trạng đồng tử.
- Đo khúc xạ và sinh trắc học mắt: Xác định công suất thấu kính nhân tạo (IOL) phù hợp để thay thế sau khi lấy bỏ thủy tinh thể.
Bên cạnh thăm khám nhãn khoa, người bệnh cũng cần được kiểm tra tình trạng sức khỏe toàn thân, bao gồm:
- Xét nghiệm máu và nước tiểu: Đánh giá chỉ số đường huyết, chức năng gan thận, đồng thời tầm soát các bệnh truyền nhiễm.
- Khám nội khoa: Đo huyết áp, làm điện tâm đồ (ECG), đặc biệt với bệnh nhân có tiền sử tim mạch, tăng huyết áp hoặc tiểu đường.
Nếu cả sức khỏe mắt và thể trạng tổng thể đều đáp ứng điều kiện, bác sĩ sẽ tư vấn chi tiết về tình trạng bệnh, giải thích rõ quy trình và gợi ý phương pháp phẫu thuật phù hợp nhất cho từng trường hợp.
4.2. Trong phẫu thuật
Chuẩn bị trước mổ: Giữ vệ sinh vùng mắt – mặt sạch sẽ, không trang điểm, không dùng mỹ phẩm. Ngủ đủ giấc, tránh rượu bia, chất kích thích. Vào ngày phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được nhỏ thuốc tê tại chỗ và thuốc sát trùng để giảm đau và ngừa nhiễm trùng.
Ca mổ được tiến hành trong phòng vô khuẩn, bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, được nhỏ thuốc tê để không cảm thấy đau. Các bước diễn ra như sau:
- Tạo đường mổ: Femtosecond Laser tạo vết rạch siêu nhỏ (2–3mm) trên giác mạc theo đúng vị trí, độ sâu và chiều dài đã lập trình sẵn.
- Mở bao trước: Laser xé bao trước thủy tinh thể tròn đều, chuẩn xác.
- Chẻ nhỏ nhân: Laser chia nhân thủy tinh thể đục thành nhiều mảnh nhỏ.
- Tán nhuyễn và hút bỏ: Các mảnh nhân được làm mềm và hút ra ngoài bằng đầu dò Phaco sử dụng năng lượng siêu âm ở mức tối thiểu.
- Đặt thấu kính nhân tạo: Đưa thủy tinh thể nhân tạo (IOL) phù hợp được đưa vào bao sau và cố định.
- Kết thúc: Bác sĩ khử trùng lại mắt, băng bảo vệ.
Thời gian phẫu thuật khoảng 5 phút/mắt, tổng cộng 15–20 phút. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân có thể khám – mổ – xuất viện trong cùng một ngày nếu đủ điều kiện.
5. Chi phí điều trị đục thủy tinh thể bằng phẫu thuật Phaco không dao
Chi phí phẫu thuật đục thủy tinh thể bằng Laser Cataract thường cao hơn so với phương pháp Phaco thông thường, trung bình dao động khoảng 30 – 70 triệu đồng/mắt. Mức giá cụ thể phụ thuộc vào loại thủy tinh thể nhân tạo (IOL) mà bệnh nhân lựa chọn cũng như công nghệ áp dụng.
Với phẫu thuật Phaco thông thường, chi phí cho thủy tinh thể đơn tiêu thường rơi vào khoảng 16 – 32 triệu đồng/mắt, trong khi với thủy tinh thể đa tiêu có thể từ 28 – 52 triệu đồng/mắt. Ở phương pháp Laser Cataract bằng Femtosecond Laser, mức chi phí cao hơn: thủy tinh thể đơn tiêu dao động từ 38 – 54 triệu đồng/mắt, còn thủy tinh thể đa tiêu nằm trong khoảng 50 – 74 triệu đồng/mắt.
Lưu ý: Đây chỉ là mức ước tính. Thực tế chi phí có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng mắt, loại IOL lựa chọn, công nghệ áp dụng và chính sách bảo hiểm y tế tại thời điểm phẫu thuật.
6. Phẫu thuật Phaco không dao có gì vượt trội so với Phaco thông thường?
Phaco không dao ứng dụng công nghệ Femtosecond Laser để thay thế những thao tác vi phẫu thông thường. Nhờ laser được lập trình sẵn, toàn bộ quá trình rạch giác mạc, mở bao và chia tách thủy tinh thể diễn ra đồng bộ, chính xác và ít xâm lấn hơn nhiều.
Điểm khác biệt lớn nhất là laser giúp giảm đáng kể sự phụ thuộc vào kỹ năng thủ công của bác sĩ, đồng thời hạn chế tối đa năng lượng siêu âm cần sử dụng. Điều này không chỉ bảo vệ giác mạc và nội mô, mà còn giúp mắt hồi phục nhanh chóng, giảm biến chứng sau mổ.
Ngoài ra, các vết cắt bằng laser có bề mặt mịn và khít, hạn chế vi khuẩn xâm nhập, giảm nguy cơ loạn thị thứ phát và rút ngắn thời gian thị lực ổn định trở lại. Đặc biệt, phương pháp này còn cho phép Bác sĩ kết hợp điều chỉnh loạn thị ngay trong quá trình phẫu thuật, mang lại thị lực chất lượng cao mà phẫu thuật Phaco thông thường khó đạt được.
Chính nhờ những ưu thế này, Phaco không dao được coi là bước tiến vượt bậc trong điều trị đục thủy tinh thể, đặc biệt phù hợp với những bệnh nhân đặt yêu cầu cao về độ an toàn và chất lượng thị lực sau phẫu thuật.
7. Các lưu ý quan trọng sau khi mổ đục thủy tinh thể bằng laser
Ngay sau khi mổ, bệnh nhân được theo dõi ngắn tại bệnh viện trước khi về nhà. Quá trình chăm sóc mắt đúng cách sau phẫu thuật Laser Cataract có vai trò quyết định đến kết quả hồi phục và hạn chế biến chứng. Người bệnh cần lưu ý những điểm sau:
- Đeo kính bảo hộ liên tục trong 3 ngày đầu, kể cả khi ngủ, để tránh bụi bẩn, va chạm hoặc vô tình dụi mắt.
- Sử dụng thuốc đúng chỉ định: Tra thuốc kháng sinh và chống viêm từ 2–4 tuần theo hướng dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý ngưng hoặc thay đổi liều.
- Giữ vệ sinh mắt: Tránh để nước, xà phòng hoặc mỹ phẩm tiếp xúc trực tiếp với mắt trong thời gian đầu sau mổ để phòng ngừa nhiễm trùng.
- Sinh hoạt hợp lý: Nghỉ ngơi đầy đủ, tránh vận động mạnh, không uống rượu bia, không hút thuốc lá và không tự lái xe ngay sau phẫu thuật.
- Tái khám định kỳ: Tuân thủ lịch hẹn 1 ngày – 1 tuần – 1 tháng – 3 tháng – 6 tháng sau mổ để bác sĩ theo dõi nhãn áp, vị trí thấu kính nhân tạo, độ khúc xạ và mức độ phục hồi thị lực.
- Theo dõi dấu hiệu bất thường: Xuất huyết nhẹ ở mắt có thể xảy ra và thường tự hết sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu mắt đau nhiều, thị lực giảm đột ngột hoặc chảy dịch bất thường, cần đến bệnh viện ngay để được xử trí kịp thời.
Việc tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc sau mổ giúp mắt nhanh chóng hồi phục, đảm bảo kết quả thị lực rõ ràng, ổn định và an toàn lâu dài.
Mổ đục thủy tinh thể bằng laser là phương pháp tiên tiến với nhiều ưu điểm vượt trội: vết mổ chính xác, ít xâm lấn, hạn chế biến chứng và có thể điều chỉnh loạn thị. Để được tư vấn và điều trị an toàn, bệnh nhân nên thăm khám tại Bệnh viện Mắt Hy An, nơi hội tụ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng công nghệ hiện đại.
